En dan wordt er straks op alle scholen voor voortgezet onderwijs een veiligheidscoordinator aangesteld! Ik kan u voorspellen dat er meer bureaucratie zal ontstaan, maar veiligheid? Hebben we onlangs de Onderwijsraad niet horen verkondigen dat er teveel geld weglekt uit het onderwijs vanwege onder andere de toename aan bureaucratie?
Het draait eigenlijk allemaal om aandacht. Ik geloof niet dat leerlingen lastiger zijn of agressiever of crimineler. We zijn er als maatschappij niet in geslaagd de aandacht goed te verdelen. Leerlingen hebben aandacht nodig om zich te kunnen ontwikkelen. Leerkrachten hebben aandacht nodig om hun professionaliteit te kunnen ontwikkelen. Schoolleiders hebben aandacht nodig om te kunnen reflecteren op hun dagelijkse praktijk. En aandacht kost geld, want tijd en energie. Als ouders het erg druk hebben met werken, met de zingeving van hun eigen bestaan, met het onderhouden van contacten en het verwerven van voldoende euro's om hun kinderen te kunnen geven wat ze nodig hebben of denken nodig te hebben, dan is het rekensommetje snel gemaakt: er blijft verdomde weinig ruimte over voor aandacht. De aandacht aan elkaar, die zo essentieel is voor het in stand houden van de relatie. De aandacht voor de kinderen die gezien willen worden, gehoord willen worden en daar ook recht op hebben. We hebben het druk, druk, druk. We moeten van alles van onszelf en van onze "baas". De kinderen moeten voorbeeldig zijn, hun best doen en ons vooral niet teveel last of schaamte bezorgen.
Als dan een leerling een adjunct doodt, dan klinkt al snel de roep om waarden en normen. De school moet daar wat aan doen. Een verplicht vak waarden en normen? De toegangspoorten moeten leerlingen screenen op zakmessen en andere mogelijke wapens. Nu moet er een veiligheidscoördinator aangesteld worden op de scholen voor voortgezet onderwijs. De minister heeft straks in ieder geval een schoon geweten, want ze heeft er alles aan gedaan.
De zwarte piet lijkt weer naar de scholen te gaan. Ze blijken vaak criminele incidenten te verzwijgen uit angst voor hun naam en een teruglopend leerlingenaantal. Het rapport waarin gepleit werd voor de bedrijvige school, voor concurrentie tussen scholen, heeft dit mede in de hand gewerkt. In een tijd waarin het zelfstandig en actief leren van leerlingen de doorlopende lijn in het onderwijs is, van jonge kinderen tot en met volwassenen, daarin past toch ook een zelfstandige en actieve aanpak van de scholen in het omgaan met problemen? Scholen moeten.., schoolleiders moeten, docenten moeten en leerlingen moeten... We houden deze congruentie in stand. Veiligheidscoordinatoren moeten.
Zou het ook zo kunnen zijn dat als scholen ruimte krijgen om te onderzoeken hoe ze het onderwijs zo kunnen inrichten dat er aandacht kan zijn voor alle leerlingen, ook de leerlingen met complexe problemen, dat ze dan tot eigen oplossingen komen voor veiligheid? Kleinere groepen of meer heterogene groepen of juist homogene groepen of docenten minder leerlingen laten ontmoeten per dag of minder lesuren per dag laten geven, ruimte in de school om te kletsen of te sporten of toneel te spelen of muziek te maken voor leerlingen en werkplekken voor docenten om rustig met leerlingen hun werk te bespreken of met elkaar plannen te maken of gewoon wat te kletsen of te lezen. Leerlingen hebben aandacht nodig, docenten hebben aandacht nodig en schoolleiders hebben aandacht nodig. Aandacht laat immers zien dat je de moeite waard bent!
Tineke van Roozendaal, ouder en onderwijscoach. Dit is een artikel van mevrouw Roozendaal dat eerder is verschenen in het Onderwijsblad van de Aob in de rubriek Te Gast van de Leeuwarder Courant en is met haar toestemming herplaatst op: www.plenty-online.nl.